Artemiso
Artemisia vulgaris
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Aussent-fòu, Absinto-de-sant-Jan.
Nom en français : Armoise commune.
Descripcioun :L'artemiso es uno grando planto que pòu faire mai d'un mètre d'aut. Si fueio soun proun dentado, meme aquéli d'en aut, au contro de li de Artemisia verlotiorum que ié sèmblo proun. Peréu l'artemiso sènt pas tant bon que sa cousino de Chino : artemiso-de-chino.
Usanço :"Se sabiés li vertu de l'artemiso,N'en garniriés l'orlo de ta camiso" (TdF). D'efèt èi bono contro li fèbre, li verme, lis espaime, en tisano e subretout pèr faire veni li règlo : "L'artemiso servié que quand lei fremo avien mau de vèntre. Acò fahié sourti li règlo. Pèr lou vèntre èro bouon l'artemiso." (G. Didon in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li jóuini brout se manjon en ensalado o pèr douna de goust à la carno. Pamens, coume pèr l'absinto, fau pas n'en prendre de trop.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 200 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Artemisia
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 4 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Artemisia vulgaris L., 1753
Fragoun(-de-Valdieri)
Potentilla valderia
Rosaceae
Nom en français : Potentille de Valdieri.
Descripcioun :Aquéu fragoun, emé si fueio quouro verdo, quouro argentado, douno d'èr à-n-uno pato-de-lioun (Alchemilla). Pamens fau bèn regarda la flour que ié sèmblo pas. Trachis en auto mountagno dins li fendasclo de roucas e li pelouso roucaiouso ounte ié flouris l'estiéu. Se rescontro soulamen dins lis Aup marino e èi "remplaça" pèr soun cousin, lou fragoun-de-nèu, Alchemilla nivalis, dins lis Aup interno. Lou fragoun-de-nèu èi bourrihu au contro dóu fragoun-de-Valdieri qu'èi sedous (péu contro la fueio). Coumpara emé lou fragoun-de-nèu. La planto èi marcado sus listo roujo categourìo LC, valènt à dire soucit minour.
Usanço :Counneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potentilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1600 à 2600 m
Aparado : Noun
Remarco : Endemico Aup marino
Juliet à avoust
Liò : Pelouso roucaiouso
- Roucas
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Aupènco
Ref. sc. : Potentilla valderia L., 1753